لەگەڵ قەیرانی ئاوارەبوون، توندوتیژی دژی ژنان و كچان لە عێراقداگەیشتە ئاستێكی بێبەزەییانەی نوێ. بەڵام ئێستا هێزێكی پاڵنەری نوێ لە ئارادایە بۆ پاراستنی ئافرەتان و بایەخدان بە رۆڵەكانیان. لەو پوختەیەدا، چارەسەركردنی بەربەستە یاسایی و كۆمەڵایەتیەكانی بەردەم كاراكردنی رۆڵی ئافرەتان تاووتوێكراون.  

ئیمڕۆ ژمارەیەكی زۆر لە ئافرەت و منداڵانی پەیوەست بە دەوڵەتی ئیسلامی (داعش) لە كارتی ناسنامە و بڕوانامەكانیان بێبەشكراون. ئەو جۆرە كارە پێشێلكردنی یاسا عێراقی و نێودەوڵەتیەكانه، و ڕەنگە ببێتە هۆكارێك بۆ نوێبوونەوەی توندوتیژی.

دۆناڵد ترەمپ زەلكاوەكەی سوریا و تەواوی دامەزراوەكانی حوكمڕانی وڵاتەكەشی هەژاند. تەنیا ئومێدێك كە لە ئارادابێ بۆ كوردانی سوریا ئەوەیە كە بە هەوڵی خۆیان و دۆستەكانیان ئەڵتەرناتیڤێكی مامناوەندی بهێننە ئاراوە.

راگەیاندن لە هەرێمی کوردستاندا بوارێکی زۆر کاریگەرەو بەردەوام لێکەوتەی دیاری هەیە بەسەر پرۆسەی سیاسی بە تايبەت لە ئاراستەكردنی كێشەی نێوان لايەنە سياسيەكاندا.

دۆخی كورد لە ئێستای عیراقدا گەیشتۆتە ئاستێک کە کورد وه‌ك پێكهاته‌یێكی ئیتنی‌ و نه‌ته‌وه‌یی چیتر ناتوانێت به‌ ته‌نیا هیچ پرۆژه‌ییكی گه‌وره‌و ستراتیجی به‌سه‌ر ده‌وڵه‌تی عیراقدا بسه‌پێنیت ئه‌گه‌ر به‌ هاوكاری یه‌كێك له‌ دوو پێكهاته‌ سه‌رەكیه‌كه‌ی تری ناو ده‌وڵه‌تی عیراق نه‌بێت، كه‌ سوننه‌و شیعه‌ن.

بەهۆی لاوازی لە سیستەمی حوكمڕانی و لاوازیی رۆڵی وەزارەت و باری قەیراناویی دارایی، سیستەمی تەندروستی دووچاری بێسەروبەری و‌ ئەناركی بووە و چاكکردنیشی پێویستی بە كاری فریاكەوتنە

لەعێراقدا توێژی سياسی بەکۆی گشتی پێگەیەکی جەماوەری بەهێزیان نیە، ڕەنگە هيچ لەو هاوپەیمانێتیانە بەتەنها زۆرینەی کورسیەکانی پەرلەمان بەدەست نەهێنن

ده‌بێ هه‌رێم بارودۆخ هه‌ڵسه‌نگێنێ، خوێندنه‌وه‌ بۆ مه‌رج و پێشهاته‌كان بكات و خۆی بۆ هه‌نگاوه‌كان ئاماده‌ بكات و حیساب بۆ په‌رته‌وازه‌یی بڕیاری سیاسی ناوه‌كیش بكات.

پێش و دوای گشتپرسی، بۆ خه‌ڵكی جيهان ده‌ركه‌وت كه‌ خواستی هه‌رێمی كوردستان له‌ به‌ده‌وڵه‌تبوون كه‌متر نيه‌ و نابێ، به‌ڵام پرۆسه‌ی دامه‌زراندنه‌كه‌ی و كاتی راگه‌ياندنه‌كه‌ی جێگه‌ی مشتومڕه‌.  ئه‌زموونی وڵاتانی ديكه‌ نيشانيان داوه‌ كه‌ راگه‌ياندنی ده‌وڵه‌ت پێويستی به‌ ره‌چاوكردنی كۆمه‌ڵێك فاكته‌ری گرنگه‌، له‌وانه‌ هێزی ناوه‌كی، پاڵپشتی زلهێزێكی جيهانی وه‌ هه‌ڵبژاردنی باشترين كاتی راگه‌ياندن. 

ئۆفه‌ره‌ نێوده‌وڵه‌تيه‌كان و بژارده‌كانی به‌رده‌م هه‌رێمی كوردستان